Gminne Centrum Kultury
i Czytelnictwa w Szerzynach

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

Szerzyny, 27 stycznia 2021

Auschwitz – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady – stał się międzynarodowym symbolem. Rocznicę jego wyzwolenia, 27 stycznia, Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

W Auschwitz byli więzieni i mordowani obywatele niemal wszystkich krajów Europy okupowanych przez Niemców, w zdecydowanej większości Żydzi. Ponad 1,1 mln osób nie doczekało wolności. Zginęli w największej z hitlerowskich fabryk śmierci.

Historia Gminy Szerzyny mówi o okrutnych latach II wojny światowej oraz jej mieszkańcach tragicznie dotkniętych przez los. Przez wiele miesięcy miejscowi wykazywali się heroiczną walką o ratowanie życia innych (nawet obcych), narażając przy tym niejednokrotnie swoje życie.

Mieszkańcy CZERMNEJ, SZERZYN i SWOSZOWEJ którym nie obcy był los innych, za swoje bohaterskie czyny na zawsze zapisali się również na kartach historii Izraela.

1989 r. Instytut Yad Vashem nadał Władysławowi Kozakowi i jego siostrze Apolonii Kozak ze Swoszowej tytuły Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. To oni w 1944 r. ukrywali obywateli narodowości żydowskiej: Pinchasa Feigenbaum (ojca), Rywkę Feigenbaum z domu Gutwien (matkę), dwóch ich synów Feigenbaum, Beera Dov Halperna (ojca), oraz jego dwoje dzieci, syna i córkę.

W 1996 r. tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przyznany został Marianowi Sikorskiemu mieszkającemu najpierw w Szerzynach (krótko), a później w Swoszowej. Tam pełnił obowiązki kierownika szkoły. To on bez wahania przywiózł z Rabki, (gdzie przetrzymywane były w getcie) Alicję Kleinberg (matkę) oraz Ewę Kleinberg i Annę Kleinberg ( jej córki).

Rok później tytuł ten przyznany został mieszkańcom Czermnej – Andrzejowi Garbulińskiemu, Władysławowi Garbulińskiemu, Marianowi Garbulińskiemu, Stanisławowi Owca, Józefie Szutkowskiej i Władysławowi Szutkowskiemu. Ukrywali oni m.in.: Chanę Elfenbein, Maiera Elfenbein i Sarę Elfenbein.

Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznawany jest przez Radę do Spraw „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata” przy Instytucie Pamięci Narodowej Yad Vashem, w dowód uznania za narażanie własnego życia i ratowanie prześladowanych w latach okupacji hitlerowskiej. Imiona i nazwiska tychże bohaterów uwiecznione są na Honorowej Tablicy w Parku SwNŚ na Wzgórzu Pamięci w Jerozolimie.

Źródło: https://sprawiedliwi.org.pl/pl/historie-pomocy/historia-wladyslawa-i-apolonii-kozakow, https://sprawiedliwi.org.pl/pl/historie-pomocy/historia-pomocy-rodzina-garbulinskich,  Krzysztof Przybyłowicz / English translation: Andrew Rajcher, styczeń 2017, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa Prywatne archiwa rodzinne